ไวยากรณ์จีน : คำกริยาแยก-รวม [离合词]

离合词 เป็นคำที่มีความหมายมาจากคำสองคำรวมกัน(VO) โดยพยางค์หน้าของคำนี้เป็นคำกริยา พยางค์หลังเป็นกรรม(คำนาม)ของกริยาตัวแรก ในรูปแบบ กริยา(V)+กรรม(O) ดังนั้นคำที่เป็น 离合词 จะมีกรรมตามหลังไม่ได้อีก(อกรรมกริยา) เช่น  洗澡, 散步, 睡觉, 游泳, 起床, 鼓掌, 唱歌, 跳舞 เป็นต้น

离合词 มีลักษณะการใช้งานทั่วไปดังนี้

1. ใช้ร่วมกับคำเสริมอาการ 了，着， 过
   • ✓  了/着/过+O
   • ✗ VO+过  (ผิด/错误)
   • ✗ VO+着  (ผิด/错误)
2. ใช้ในรูปแบบการซ้ำคำ(重叠) ต้องซ้ำคำแบบ AAB และ A了AB
   •  VVO
   • ✓ 了VO
   • ✗ VOVO (ผิด/错误)
3. ใช้ร่วมกับคำบุพบท(เพราะไม่สามารถนำกรรม(คำนาม) มาตามหลัง 离合词 ได้) มีโครงสร้างเป็น[介词(คำบุพบท) + 名词(คำนาม-sb) + 离合词(VO)]
   • 介词+ sb+ VO
4. โดยการแทรกบทขยายนามไว้ตรงกลาง 离合词
   • V+___ +O
5. ใช้ร่วมกับ บทเสริม(补语) เช่น บทเสริมบอกจำนวน(数量补语), บทเสริมบอกเวลา(时量补语), บทเสริมบอกจำนวนครั้ง(量词补语)
   • ✗ VO+补语 (ผิด/错误)
   • ✓ OV+补语

———————————————————–
ตัวอย่างการใช้คำ 见面

1. ใช้ร่วมกับคำเสริมอาการ 了，着， 过
   • 见了面
   • 见过面
   • 见了他的面  （见了sb的面）
2. ใช้ในรูปแบบการซ้ำคำ(重叠) ต้องซ้ำคำแบบ AAB และ A了AB
   • 见见面
   • 见了见面
3. ใช้ร่วมกับคำบุพบท
   • ✓ 跟朋友见面 （跟/和+sb+见面）
   • ✗ 见面朋友。 (ผิด/错误)
4. โดยการแทรกบทขยายนามไว้ตรงกลาง
   • ✓ 见了一次面。
   • ✗ 见面了一次
5. ใช้ร่วมกับ บทเสริม(补语)
   • ✓ 见过两次面。
   • ✗ 见面过两次  (ผิด/错误)

———————————————————–
ตัวอย่างการใช้คำ 帮忙

1. ใช้ร่วมกับคำเสริมอาการ 了，着， 过
   • 帮过忙。
   • 他游了一会儿忙。
   • ✗ 他帮忙过。
2. ใช้ในรูปแบบการซ้ำคำ(重叠) ต้องซ้ำคำแบบ AAB และ A了AB
   • 快来帮帮忙。
   • 他帮了帮忙就走了。
   • ✗ 帮忙帮忙。
3. ใช้ร่วมกับคำบุพบท
   • 他给我帮了忙。
   • 给他帮忙。
   • ✗ 帮忙他。
   • ✗他帮忙了我。
4. โดยการแทรกบทขยายนามไว้ตรงกลาง
   • 他帮了我大忙。
5. ใช้ร่วมกับ บทเสริม(补语)
   • 他帮忙帮错了。
   • ✗ 他帮忙错了
   • 他帮忙帮了一整天。
   • ✗ 他帮忙了一整天。

———————————————————–
ตัวอย่างการใช้คำ 游泳

1. ใช้ร่วมกับคำเสริมอาการ 了，着， 过
   • 我游过泳了。
   • 他游了一会泳。
   • 他正游着泳呢。
   • ✗ 游泳过。
2. ใช้ในรูปแบบการซ้ำคำ(重叠) ต้องซ้ำคำแบบ AAB และ A了AB
   • 每天游游泳很好。
   • 他游了游泳就走了。
   • ✗ 游泳游泳。
3. ใช้ร่วมกับคำบุพบท
4. โดยการแทรกบทขยายนามไว้ตรงกลาง
5. ใช้ร่วมกับ บทเสริม(补语)
   • 他游泳游累了。 （x 他游泳累了。）
   • 他游泳游了三个小时。（x 他游泳了三个小时。）

———————————————————–
离合词 ที่ใช้ในรูปแบบที่ผิด ที่เรียกกันว่า 病句 มีให้เห็นบ่อยๆ เนื่องจากความไม่คุ้นเคยต่อลักษณะกริยาของภาษาจีนนี้ ที่ต่างจากภาษาอื่น เช่น

• ✗ 我们见面过一次。 ✓ 我们见过一次面。
• ✗ 我想结婚他。 ✓ 我想跟他结婚。
• ✗ 我已经毕业大学了。 ✓ 我已经大学毕业了。
• ✗ 我们游泳了一个小时。 ✓ 我们游泳游了一个小时。
• ✗ 他发烧着也来上课。✓ 他发着烧也来上课。
• ✗ 我不放心这件事。 ✓ 这件事我不放心。
• ✗ 我不放心把这件事交给你。 ✓ 把这件事交给你我不放心。

———————————————————–
*** 离合词 ที่ตามด้วยกรรม พบได้ในภาษาเขียน(โดยเฉพาะหนังสือพิมพ์) ในรูปแบบ 离合词 + 处所  เช่น

• 留学海外 （在海外留学）
• 落户京城 （在京城落户）
• 登陆上海 （在上海登陆）

———————————————————–
--> เมื่อใช้ 离合词 ร่วมกับ 动量补语 (บทเสริมบอกจำนวนครั้งของการกระทำ) เช่น 一下儿 ,  一次  จะใส่ 动量补语 ไว้ตรงกลาง 离合词 เช่น

• 见了一次面     (✗ 见面了一次)
• 洗了几次澡     (✗ 洗澡了几次)
• 睡了一次觉     (✗ 睡觉了一次)
• 散过一次步     (✗ 散步过一次)

———————————————————–
--> เมื่อใช้ 离合词 ร่วมกับ บทเสริมบอกเวลา(时量补语)  เช่น 一会儿, 一年  มีอยู่สองรูปแบบคือ

• รูปแบบที่1 (一 式)  ： 离合词 + 时量补语  เช่น
  • 毕业一年

• รูปแบบที่2 (二 式) ： V + 时量补语 + O  เช่น
  • 吵了一个小时架）

———————————————————–
--> ตัวอยางคำ 离合词 ที่มักใช้ผิด

（1）เอากรรมมาตามหลัง(误带宾语)  เช่น

• ✗ 作为班长，他经常帮忙我们。
• ✗ 她唱得很好，大家都鼓掌他。
• ✗ 昨天我们谈话了很多事情。

（2）วางคำเสริมบอกอาการ(动态助词) “着、了、过” ผิดตำแหน่ง เช่น

• ✗ 我们都鼓掌着欢迎他们。/我看见他时，他正跑步着。
• ✗ 我们下课了就去操场踢球。/我们见面了以后，谈了很多事情。
• ✗ 我们见面过。/我从来没有撒谎过。

（3）ใช้รูปแบบคำซ้ำผิด (重叠形式有误) รูปแบบ เช่น

• ✗ 爷爷饭后经常散步散步。
• ✗ 他对点头了点头了。

（4）วางบทเสริมบอกผล(结果补语) ผิดตำแหน่ง เช่น

• ✗ 上课完，我们去看电影吧。
• ✗ 理发完我去洗澡。

（5）วางบทเสริมบอกเวลา(时量补语) ผิดตำแหน่ง เช่น

• ✗ 我们洗澡了一个小时。
• ✗ 她生病了三个星期。

（6）ในขณะที่มีบทเสริมบอกอารมณ์(情态补语) ใช้ผิด เช่น

• ✗ 她唱歌得非常好。
• ✗ 她跳舞得非常出色。

（7）วางบทเสริมบอกทิศทาง(趋向补语) “起来” ผิดตำแหน่ง เช่น

• ✗ 他突然鼓掌起来。
• ✗ 我同屋一感冒，就发烧起来。

（8）วางบทเสริมบอกจำนวนครั้งของการกระทำ(动量补语) ผิดตำแหน่ง เช่น

• ✗ 他结婚过两次。
• ✗ 我抽烟过几回。

———————————————————–

คำที่มีลักษณะเป็น 离合词

帮忙 [bāngmáng] ช่วยเหลือ --> 请帮个忙。 过瘾 [guòyǐn] ถึงอกถึงใจ 成家 [chéngjiā] สร้างครอบครัว 出力 [chūlì] ออกแรง/ลงแรง 喘气 [chuǎnqì] หอบ 道歉 [dàoqiàn] ขอโทษ 见面 [jiànmiàn] พบหน้ากัน 做寿 [zuòshòu] เลี้ยงวันเกิด 招手 [zhāoshǒu] โบกมือ 唱歌 [chànggē] ร้องเพลง 照相 [zhàoxiàng] ถ่ายรูป 谈话 [tánhuà] พูดคุย 让座 [ràngzuò] สละที่นั่งให้ 争光 [zhēngguāng] ชิงชัยเพื่อเกียรติยศ/ศักดิ์ศรี 争气 [zhēngqì] ใจสู้อย่างไม่ย่อท้อ/ฮึดสู้ 受伤 [] ได้รับบาดเจ็บ 带路 [dàilù] นำทาง 抬头 [táitóu] เงยหน้า 打工 [dǎgōng] รับจ้างทำงาน 打针 [dǎzhēn] ฉีดยา 打球 [dǎqiú] เล่นบอล 带头 [dàitóu] นำหน้า 开会 [] ประชุม 操心 [cāoxīn] เป็นห่วง 点头 [diǎntóu] พยักหน้า 请假 [qǐngjià] ลาหยุด 跑步 [pǎobù] วิ่ง --> 他跑步跑得满头是汗。 做操 [zuò​cāo] บริหารกาย 打拳 [dǎquán] ชกมวย/ปะมือกัน 洗澡 [xǐzǎo] อาบน้ำ 散步 [sànbù] เดินเล่น 聊天 [liáotiān] คุยเล่น --> 我昨天和朋友聊聊天。 跳舞 [tiàowǔ] เต้นรำ --> 他跳舞跳得很好。 离婚 [líhūn] อย่ากัน --> 我爱上了一个离过婚的女人。 生病 [shēngbìng] ป่วย --> 如果我生感冒病了该怎么办呢？ 撑腰 [chēngyāo] สนับสนุน 睡觉 [shuìjiào] นอนหลับ --> 我最近晚上老是睡不着觉。 旷课 [kuàngkè] ขาดเรียน 订婚 [dìnghūn] หมั้น  --> 我订了两次婚。 结婚 [jiéhūn] แต่งงาน --> 他结过两次婚。

看病 [kànbìng] หาหมอ 骑马 [qímǎ] ขี่ม้า 认错 [rèncuò] ยอมรับผิด/จำผิด 刷牙 [shuāyá] แปรงฟัน 跳绳 [tiàoshéng] กระโดดเชือก 洗脸 [xǐliǎn] ล้างหน้า 起床 [qǐchuáng] ตื่นนอน 录音 [lùyīn] บันทึกเสียง 游泳 [yóuyǒng] ว่ายน้ำ 住院 [zhùyuàn] อยู่โรงพยาบาล 超车 [chāochē] แซงรถ 打仗 [dǎzhàng] ทำสงคราม 当兵 [dāngbīng] เป็นทหาร 理发 [lǐfǎ] ตัดผม 吹牛 [chuīniú] คุยโม้โอ้อวด 考试 [kǎoshì] สอบ 毕业 [bìyè] สำเร็จการศึกษา 发烧 [fāshāo] เป็นไข้(ตัวร้อน) 生气 [shēngqì] โกรธ 吵架 [chǎojià] ทะเลาะ 放假 [fàngjià] ปิดเทอม 养伤 [yǎngshāng] พักฟื้น 办事 [bànshì] ทำงาน 出国 [chūguó] เดินทางออกนอกประเทศ 下雨 [xiàyǔ] ฝนตก 下雪 [xiàxuě] หิมะตก 上课 [shàngkè] เข้าเรียน 保密 [bǎomì] เก็บไว้เป็นความลับ 报仇 [bàochóu] แก้แค้น 回信 [huíxìn] ตอบจดหมาย 吃亏 [chīkuī] เสียเปรียบ 报名 [bàomíng] สมัคร/ลงทะเบียน 签名 [qiānmíng] เซ็นชื่อ 化妆 [huàzhuāng] แต่งหน้า

เครดิต : https://media.eblcu.cn/cls/demo/401053/course/1/1/sid003.htm