《弟子规》การตีความ “กฎของลูกศิษย์” 读诵解释1-7
弟子规 [di zi gui] นี้เดิมชื่อว่า “คำสอนผู้เยาว์” 训蒙文 [xùn mēng wén] ประพันธ์ขึ้นโดยท่าน 李毓秀 [lǐ yù xiù] ในสมัยราชวงศ์ชิง (ค.ศ.1644 – 1911) ต่อมานำมาเรียบเรียงรวมกับ 童蒙须知 [tóng mēng xū zhī] “ข้อควรรู้ของผู้เยาว์” ของท่านจูซี แห่งราชวงศ์ซ่ง โดยผ่านการแก้ไขเรียบเรียงใหม่โดยปราชญ์แห่งราชวงศ์ชิง ท่าน 贾存仁 [jiǎ cún rén] และเปลี่ยนชื่อหนังสือเป็น 弟子规 [di zi gui] “กฏของผู้เป็นลูกศิษย์” มาตรฐานที่เป็นนักศึกษาที่ดี
弟子规 [di zi gui] นี้ เป็นกาพย์กลอนที่ให้เด็กๆท่องจำในสมัยโบราณ เพื่อให้เด็กๆเรียนรู้ภาษาจีน วัฒนธรรม และ ปลูกฝังความกตัญญู อุปนิสัยที่ดี พื้นฐานที่เป็นคนดีและแนวทางในการมีชีวิตสอดคล้องกลมกลืนกับ ผู้อื่น ปลูกฝังหลักการดำรงชีวิตตามหลักของขงจื้อ (儒学 – rú xué)
(ตี้จื่อกุย) เน้นหลักคุณธรรมพื้นฐานที่ควรรู้และควรบ่มเพาะ ซึ่งใช้อักษรสามตัวในหนึ่งวรรค มีสัมผัสทางภาษาที่งดงาม เหมาะที่จะศึกษาเรียนรู้ทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะเด็กๆและเยาวชนทั้งหลายซึ่งคุณธรรมเหล่านี้กำลังจางหายไปจากสังคม ไทยไป มากขึ้นทุกที หากผู้ใดนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตตนเอง อย่างน้อยตนเองย่อมมีคุณค่า ครอบครัวสงบสุข มีความเจริญก้าวหน้าในอาชีพการงานและชีวิตของตน
弟子规 [di zi gui] ได้แบ่งออกเป็น 7 หมวดใหญ่ๆดังนี้
- 入则孝 [rù zé xiào] กตัญญู
- 出则梯 [chū zé tī] พี่น้องปรองดอง
- 谨 [jǐn] สำรวมระวัง
- 信 [xìn] ถือสัจจะ
- 泛爱众 [fàn ài zhòng] รักใคร่มวลชน
- 亲仁 [qīn rén] เข้าใกล้ผู้มีคุณธรรม
- 余力学文 [yú lì xué wén] มีกำลังเหลือศึกษาหาความรู้
ก่อนอื่นให้กตัญญูเชื่อฟังต่อบิดามารดา ครูอาจารย์ นักปราชญ์ เคารพพี่ๆ
และรองลงมาคือ ประพฤติตนให้อยู่ในกรอบระเบียบอย่างเคร่งครัด
ทำตนให้เป็นที่น่าเชื่อถือของผู้อื่น มีมิตรภาพ
รักและห่วงใยผู้อื่น และใกล้ชิดกับผู้มีคุณธรรม
นอกจากนี้ให้หาโอกาสศึกษาวัฒนธรรม และแสวงหาความรู้ต่างๆ
弟子规 圣人训 首孝弟 次谨信
[dì zǐ guī shèng rén xùn shǒu xiào tì cì jǐn xìn]
泛爱众 而亲仁 有余力 则学文
[fàn ài zhòng ér qīn rén yǒu yú lì zé xué wén]
1.入则孝 [rù zé xiào] กตัญญู
父母呼 应勿缓 父母命 行勿懒 [fù mǔ hū yìng wù huǎn fù mǔ mìng xíng wù lǎn]
父母教 须敬听 父母责 须顺承 [fù mǔ jiào xū jìng tīng fù mǔ zé xū shùn chéng]
冬则温 夏则清 晨则省 昏则定 [dōngzéwēn xiàzéqìng chénzéxǐng hūnzédìng]
出必告 反必面 居有常 业无变 [chū bì gào fǎn bì miàn jū yǒu cháng yè wú biàn]
事虽小 勿擅为 苟擅为 子道亏 [shì suī xiǎo wù shàn wéi gǒu shàn wéi zǐ dào kuī]
物虽小 勿私藏 苟私藏 亲心伤 [wù suī xiǎo wù sī cáng gǒu sī cáng qīn xīn shāng]
亲所好 力为具 亲所恶 谨为去 [qīn suǒ hǎo lì wéi jù qīn suǒ è jǐn wéi qù]
身有伤 贻亲忧 德有伤 贻亲羞 [shēn yǒu shāng yí qīn yōu dé yǒu shāng yí qīn xiū]
亲爱我 孝何难 亲憎我 孝方贤 [qīn ài wǒ xiào hé nán qīn zēng wǒ xiào fāng xián]
亲有过 谏使更 怡吾色 柔吾声 [qīn yǒu guò jiàn shǐ gèng yí wú sè róu wú shēng]
谏不入 悦复谏 号泣随 挞无怨 [jiàn bù rù yuè fù jiàn hào qì suí tà wú yuàn]
亲有疾 药先尝 昼夜侍 不离床 [qīn yǒu jí yào xiān cháng zhòu yè shì bù lí chuáng]
丧三年 常悲咽 居处变 酒肉绝 [sàng sān nián cháng bēi yàn jū chǔ biàn jiǔ ròu jué]
丧尽礼 祭尽诚 事死者 如事生 [sàng jìn lǐ jì jìn chéng shì sǐ zhě rú shì shēng]
2. 出则梯 [chū zé tī] พี่น้องปรองดอง
兄道友 弟道恭 兄弟睦 孝在中 [xiōngdàoyǒu dìdàogōng xiōngdìmù xiàozàizhōng]
财物轻 怨何生 言语忍 忿自泯 [cáiwùqīng yuànhéshēng yányǔrěn fènzìmǐn]
或饮食 或坐走 长者先 幼者后 [huòyǐnshí huòzuòzǒu zhǎngzhěxiān yòuzhěhòu]
长呼人 即代叫 人不在 己即到 [zhǎnghūrén jídàijiào rénbùzài jǐjídào]
称尊长 勿呼名 对尊长 勿见能 [chēngzūnzhǎng wùhūmíng duìzūnzhǎng wùxiànnéng]
路遇长 疾趋揖 长无言 退恭立 [lùyùzhǎng jíqūyī zhǎngwúyán tuìgōnglì]
骑下马 乘下车 过犹待 百步余 [qíxiàmǎ chéngxiàjū guòyóudài bǎibùyú]
长者立 幼勿坐 长者坐 命乃坐 [zhǎngzhělì yòuwùzuò zhǎngzhězuò mìngnǎizuò]
尊长前 声要低 低不闻 却非宜 [zūnzhǎngqián shēngyàodī dībùwén quèfēiyí]
进必趋 退必迟 问起对 视勿移 [jìnbìqū tuìbìchí wènqǐduì shìwùyí]
事诸父 如事父 事诸兄 如事兄 [shìzhūfù rúshìfù shìzhūxiōng rúshìxiōng]
3. 谨 [jǐn] สำรวมระวัง
朝起早 夜眠迟 老易至 惜此时 [zhāoqǐzǎo yèmiánchí lǎoyìzhì xīcǐshí]
晨必盥 兼漱口 便溺回 辄净手 [chénbìguàn jiānshùkǒu biànniàohuí zhéjìngshǒu]
冠必正 纽必结 袜与履 俱紧切 [guānbìzhèng niǔbìjié wàyǔlǚ jùjǐnqiè]
置冠服 有定位 勿乱顿 致污秽 [zhìguānfú yǒudìngwèi wùluàndùn zhìwūhuì]
衣贵洁 不贵华 上循分 下称家 [yīguìjié búguìhuá shàngxúnfèn xiàchènjiā]
对饮食 勿拣择 食适可 勿过则 [duìyǐnshí wùjiǎnzé shíshìkě wùguòzé]
年方少 勿饮酒 饮酒醉 最为丑 [niánfāngshào wùyǐnjiǔ yǐnjiǔzuì zuìwéichǒu]
步从容 立端正 揖深圆 拜恭敬 [bùcōngróng lìduānzhèng yīshēnyuán bàigōngjìng]
勿践阈 勿跛倚 勿箕踞 勿摇髀 [wùjiànyù wùbǒyǐ wùjījù wùyáobì]
缓揭帘 勿有声 宽转弯 勿触棱 [huǎnjiēlián wùyǒushēng kuānzhuǎnwān wùchùléng]
执虚器 如执盈 入虚室 如有人 [zhíxūqì rúzhíyíng rùxūshì rúyǒurén]
事勿忙 忙多错 勿畏难 勿轻略 [shìwùmáng mángduōcuò wùwèinán wùqīnglüè]
斗闹场 绝勿近 邪僻事 绝勿问 [dòunàochǎng juéwùjìn xiépìshì juéwùwèn]
将入门 问孰存 将上堂 声必扬 [jiāngrùmén wènshúcúnjiāngshàngtáng shēngbìyáng]
人问谁 对以名 吾与我 不分明 [rénwènshuí duìyǐmíng wúyǔwǒ bùfēnmíng]
用人物 须明求 倘不问 即为偷 [yòngrénwù xūmíngqiú tǎngbùwèn jíwéitōu]
借人物 及时还 后有急 借不难 [jièrénwù jíshíhuán hòuyǒují jièbùnán]
4. 信 [xìn] ถือสัจจะ
凡出言 信为先 诈与妄 奚可焉 [fánchūyán xìnwéixiān zhàyǔwàng xīkěyān]
话说多 不如少 惟其是 勿佞巧 [huàshuōduō bùrúshǎo wéiqíshì wùnìngqiǎo]
奸巧语 秽污词 市井气 切戒之 [jiānqiǎoyǔ huìwūcí shìjǐngqì qièjièzhī]
见未真 勿轻言 知未的 勿轻传 [jiànwèizhēn wùqīngyán zhīwèidì wùqīngchuán]
事非宜 勿轻诺 苟轻诺 进退错 [shìfēiyí wùqīngnuò gǒuqīngnuò jìntuìcuò]
凡道字 重且舒 勿急疾 勿模糊 [fándàozì zhòngqiěshū wùjíjí wùmóhū]
彼说长 此说短 不关己 莫闲管 [bǐshuōcháng cǐshuōduǎn bùguānjǐ mòxiánguǎn]
见人善 即思齐 纵去远 以渐跻 [jiànrénshàn jísīqí zòngqùyuǎn yǐjiànjī]
见人恶 即内省 有则改 无加警 [jiànrénè jínèixǐng yǒuzégǎi wújiājǐng]
唯德学 唯才艺 不如人 当自砺 [wéidéxué wéicáiyì bùrúrén dāngzìlì]
若衣服 若饮食 不如人 勿生戚 [ruòyīfú ruòyǐnshí bùrúrén wùshēngqī]
闻过怒 闻誉乐 损友来 益友却 [wénguònù wényùlè sǔnyǒulái yìyǒuquè]
闻誉恐 闻过欣 直谅士 渐相亲 [wényùkǒng wénguòxīn zhíliàngshì jiànxiāngqīn]
无心非 名为错 有心非 名为恶 [wúxīnfēi míngwéicuò yǒuxīnfēi míngwéiè]
过能改 归于无 倘□饰 增一辜 [guònénggǎi guīyúwú tǎngyǎnshì zēngyìgū]
5. 泛爱众 [fàn ài zhòng] รักใคร่มวลชน
凡是人 皆须爱 天同覆 地同载 [fánshìrén jiēxūài tiāntóngfù dìtóngzài]
行高者 名自高 人所重 非貌高 [xìnggāozhě míngzìgāo rénsuǒzhòng fēimàogāo]
才大者 望自大 人所服 非言大 [cáidàzhě wàngzìdà rénsuǒfú fēiyándà]
己有能 勿自私 人所能 勿轻訾 [yǐyǒunéng wùzìsī rénsuǒnéng wùqīngzī]
勿谄富 勿骄贫 勿厌故 勿喜新 [wùchǎnfù wùjiāopín wùyàngù wùxǐxīn]
人不闲 勿事搅 人不安 勿话扰 [rénbùxián wùshìjiǎo rénbùān wùhuàrǎo]
人有短 切莫揭 人有私 切莫说 [rényǒuduǎn qièmòjiē rényǒusī qièmòshuō]
道人善 即是善 人知之 愈思勉 [dàorénshàn jíshìshàn rénzhīzhī yùsīmiǎn]
扬人恶 即是恶 疾之甚 祸且作 [yángrénè jìshìè jízhīshèn huòqiězuò]
善相劝 德皆建 过不规 道两亏 [shànxiāngquàn déjiējiàn guòbùguī dàoliǎngkuī]
凡取与 贵分晓 与宜多 取宜少 [fánqǔyǔ guìfēnxiǎo yǔyíduō qǔyíshǎo]
将加人 先问己 己不欲 即速已 [jiāngjiārén xiānwènjǐ jǐbúyù jísùyǐ]
恩欲报 怨欲忘 报怨短 报恩长 [ēnyùbào yuànyùwàng bàoyuànduǎn bàoēncháng]
待婢仆 身贵端 虽贵端 慈而宽 [dàibìpú shēnguìduān suīguìduān cíérkuān]
势服人 心不然 理服人 方无言 [shìfúrén xīnbùrán lǐfúrén fāngwúyán]
6. 亲仁 [qīn rén] เข้าใกล้ผู้มีคุณธรรม
同是人 类不齐 流俗众 仁者希 [tóngshìrén lèibùqí liúsúzhòng rénzhěxī]
果仁者 人多畏 言不讳 色不媚 [guǒrénzhě rénduōwèi yánbúhuì sèbúmèi]
能亲仁 无限好 德日进 过日少 [néngqīnrén wúxiànhǎo dérìjìn guòrìshǎo]
不亲仁 无限害 小人进 百事坏 [bùqīnrén wúxiànhài xiǎorénjìn bǎishìhuài]
7. 余力学文 [yú lì xué wén] มีกำลังเหลือศึกษาหาความรู้
不力行 但学文 长浮华 成何人 [búlìxíng dànxuéwén zhǎngfúhuá chénghérén]
但力行 不学文 任己见 昧理真 [dànlìxíng bùxuéwén rènjǐjiàn mèilǐzhēn]
读书法 有三到 心眼口 信皆要 [dúshūfǎ yǒusāndào xīnyǎnkǒu xìnjiēyào]
方读此 勿慕彼 此未终 彼勿起 [fāngdúcǐ wùmùbǐ cǐwèizhōng bǐwùqǐ]
宽为限 紧用功 工夫到 滞塞通 [kuānwéixiàn jǐnyònggōng gōngfūdào zhìsètōng]
心有疑 随札记 就人问 求确义 [xīnyǒuyí suízhájì jiùrénwèn qiúquèyì]
房室清 墙壁净 几案洁 笔砚正 [fángshìqīng qiángbìjìng jīànjié bǐyànzhèng]
墨磨偏 心不端 字不敬 心先病 [mòmópiān xīnbùduān zìbújìng xīnxiānbìng]
列典籍 有定处 读看毕 还原处 [lièdiǎnjí yǒudìngchù dúkànbì huányuánchù]
虽有急 卷束齐 有缺坏 就补之 [suīyǒují juànshùqí yǒuquēhuài jiùbǔzhī]
非圣书 屏勿视 蔽聪明 坏心志 [fēishèngshū bǐngwùshì bìcōngmíng huàixīnzhì]
勿自暴 勿自弃 圣与贤 可驯致 [wùzìbào wùzìqì shèngyǔxián kěxúnzhì]
อ้างอิงจาก https://www.oknation.net/blog/songlink/2009/10/28/entry-1
ศัพท์ที่เกี่ยวข้อง
- 叙 [xù] บรรยาย
- 总 [zǒng] สรุป
- 弟子 [dìzǐ] ลูกศิษย์, เด็ก
- 规 [guī] กฎ
- 训 [xùn] อบรมสั่งสอน
- 则 [zé] แบบอย่าง
- 首 [shǒu] อันดับแรก, ก่อนอื่น
- 孝 [xiào] กตัญญูรู้คุณ, ซึ่งรับผิดชอบต่อหน้าที่,เชื่อฟัง,ซื่อสัตย์
- 弟 [dì] น้องชาย
- 次 [cì] ครั้ง, ลำดับที่
- 信 [xìn] เชื่อ, ข่าวสาร
- 圣人 [shèngrén] นักปราชญ์
- 有余 [yǒuyú] มีเหลือ
- 谨 [jǐn] ระมัดระวัง, ละเอียดรอบคอบ
- 父母 [fùmǔ] พ่อแม่
- 须 [xū] จะต้อง
- 责 [zé] ตำหนิ
- 顺 [shùn] คล้อยตาม
- 承 [chéng] รับเอาไว้
- 敬 [jìng] เคารพ
- 清晨 [qīngchén] เช้าตรู่
- 冬 [dōng] หนาว
- 昏 [hūn] ค่ำ
- 温 [wēn] อบอุ่น
- 定 [dìng] แน่นอน
- 居 [jū] ที่พัก
- 虽 [suī] แม้
- 擅 [shàn] โดยพลการ, ทำตามใจ
- 苟 [gǒu] เรื่อยเปื่อย อะไรก็ได้
- 亲爱 [qīn’ài] ที่รัก
- 昼夜 [zhòuyè] ตลอดเวลา, กลางวันและกลางคืน
- 死者 [sǐzhě] ผู้ตาย
- 兄弟 [xiōngdì] พี่น้อง
- 财物 [cáiwù] ทรัพย์สมบัติ
- 言语 [yányu] ภาษา
- 饮食 [yǐnshí] อาหารและเครื่องดื่ม
- 长者 [zhǎngzhě] ผู้อาวุโส
- 不在 [bùzài] ไม่อยู่
- 尊长 [zūnzhǎng] ผู้อาวุโส
- 下马 [xiàmǎ] ลงจากม้า
- 下车 [xiàchē] ลงรถ
- 此时 [cǐshí] ทันที
- 漱口 [shùkǒu] บ้วนปาก
- 净手 [jìngshǒu] ไปห้องน้ำ
- 定位 [dìngwèi] อยู่กับที่
- 污秽 [wūhuì] สกปรกไม่สะอาด
- 饮酒 [yǐnjiǔ] ดื่มเหล้า
- 最为 [zuìwéi] มากที่สุด
- 从容 [cōngróng] สุขุม เยือกเย็น
- 端正 [duānzhèng] ตั้งตรง, เป็นปกติ, ถูกต้อง,ปรับปรุงให้ถูกต้อง
- 恭敬 [gōngjìng] เคารพ
- 转弯 [zhuǎnwān] เลี้ยวโค้ง
- 畏难 [wèinán] กลัวความยากลำบาก
- 入门 [rùmén] เรียนรู้หลักวิชาเบื้องต้น
- 分明 [fēnmíng] กระจ่างชัด
- 用人 [yòngren] ใช้คน
- 不问 [bùwèn] ละเลย
- 人物 [rénwù] ลักษณะรูปร่าง
- 及时 [jíshí] ทันเวลา
- 不如 [bùrú] สู้ไม่ได้
- 市井 [shìjǐng] ตลาด
- 进退 [jìntuì] เดินหน้าถอยหลัง
- 模糊 [móhu] เบลอ
- 内省 [nèixǐng] การสำรวจและวิเคราะห์จิตใจของตน
- 衣服 [yīfu] เสื้อผ้า
- 益友 [yìyǒu] เพื่อนดี
- 无心 [wúxīn] ไม่มีกะจิตกะใจ
- 有心 [yǒuxīn] มีใจ
- 归于 [guīyú] เป็นของ
- 凡是 [fánshì] ทุกอย่าง, ทั้งหมด
- 自大 [zìdà] อวดดี
- 自私 [zìsī] เห็นแก่ตัว
- 不安 [bù’ān] ไม่สงบสุข
- 道人 [dàoren] เต้าหยิน, นักบวชในศาสนาเต๋า
- 相劝 [xiāngquàn] ชักชวน, คำแนะนำ, ข้อคิดเห็น, ความเห็น
- 何人 [hérén] ใคร
- 读书 [dúshū] อ่านหนังสือ
- 为限 [wéixiàn] จำกัด
- 用功 [yònggōng] ขยัน
- 工夫 [gōngfu] ทักษะ, แรงงาน, เวลา
- 札记 [záhjì] บันทึกการอ่าน
- 墙壁 [qiángbì] กำแพง
- 不端 [bùduān] ไม่เหมาะสม, น่าอับอาย
- 不敬 [bùjìng] ไม่เคารพ
- 典籍 [diǎnjí] คัมภีร์โบราณ
- 还原 [huányuán] กลับสู่สภาพเดิม
- 聪明 [cōngmíng] ฉลาด
