เมื่อไรควรใช้บุพบท “在 / 到 /于” นอกจากขึ้นกับความหมายของประโยค (หรือสิ่งที่ผู้พูดต้องการสื่อออกไป) แล้ว ยังขึ้นกับความคุ้นเคยในการใช้งานอีกด้วย
เรามาแยกดูบุพบท 3 ตัวนี้ทีละตัวกัน
1.在/到 + (เวลา)
- 在 +(เวลา) — เวลาในที่นี้ หมายถึงเวลาที่เกิดเหตุการณ์ หรือการกระทำกริยานั้นขึ้น
- 到 +(เวลา) — เวลาในที่นี้ หมายถึงเหตุการณ์ หรือกริยาเกิดขึ้นจนถึงเวลาที่ระบุ หรือดำเนินต่อเนื่องจนถึงเวลาใดเวลาหนึ่ง
- 在/到 +(เวลา)เมื่อไว้ในประโยคจะวางหน้าภาคแสดง (谓语)(หรือ 动词 — คำกริยา)ทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง(状语)หรือจะวางหลังภาคแสดง (谓语)(หรือ 动词 — คำกริยา)ทำหน้าที่เป็นบทเสริมท้ายภาคแสดง(补语) ก็ได้
เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 在/到 +(เวลา)+ 谓语(动词)หรือ
- 谓语(动词)+ 在/到 +(เวลา)
ทั้งนี้ เมื่อ 在 +(เวลา)วางหลัง 谓语(动词)ทำหน้าที่เป็น 补语 ของคำกริยา (动词)ที่อยู่ข้างหน้า มักเป็นคำกริยาที่ไม่เน้น หรือปรากฏกริยาอาการ, การกระทำ หรือการเคลื่อนไหวชัดเจน
ส่วนกรณีของ 到 +(เวลา)วางหลัง 谓语(动词)ทำหน้าที่เป็น 补语 ของคำกริยา (动词)ที่อยู่ข้างหน้า มักเป็นคำกริยาที่เน้น หรือปรากฏกริยาอาการ, การกระทำ หรือการเคลื่อนไหวชัดเจน เช่น
- 我们在下周就要期末考试了。(วางหน้า 考试)
- 他在1967年(出)生的。(วางหน้า(出)生)
- 他(出)生在1967年的。(วางหลัง(出)生)
- 他生在秋天。(วางหลัง 生)
- 我把会议安排在明天早上。(วางหลัง 安排)
- 到冬季,天气比现在更冷。(วางหน้า 比)
- 我们一直干活干到凌晨两点才干完。(วางหลัง 干)
จะเห็นได้ว่า เมื่อใช้กับเวลา 在 +(เวลา)และ 到 +(เวลา) บุพบท 2 คำนี้ ไม่สามารถใช้แทนกันได้ เพราะทำให้ความหมายของประโยคเปลี่ยนไป เช่น
- 把活动安排在明天了。(เดิม 安排 ไว้เวลานี้อยู่แล้ว)
- 把活动安排到明天了。(เดิม 安排 ไว้เวลาอื่น ต่อมาเปลี่ยนเวลาใหม่)
2.在/到 +(สถานที่)
- 在 +(สถานที่)– สถานที่ในที่นี้ หมายถึงสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์ หรือการกระทำกริยานั้นขึ้น
- 到 +(สถานที่) — สถานที่ในที่นี้ หมายถึงเหตุการณ์, การกระทำ หรือกริยาดำเนิน หรือเคลื่อนไหวไปจนถึงสถานที่นั้น
- 在 +(สถานที่)เมื่อไว้ในประโยคจะวางหน้าภาคแสดง (谓语)ทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง(状语)หรือวางหลังภาคแสดง (谓语)ทำหน้าที่เป็นบทเสริมท้ายภาคแสดง(补语) ก็ได้
- ส่วน 到 +(สถานที่)จะวางหลังภาคแสดง(谓语)(หรือ动词 — คำกริยา) คือทำหน้าที่เป็น 补语เท่านั้น
เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 在 +(สถานที่)+ 谓语(动词)หรือ
- 谓语(动词)+ 在/到 +(สถานที่)
มาดูตัวอย่างประโยคกัน
- 妈妈不工作,在家做家务。(วางหน้า 做)
- 他在北京学习汉语。(วางหน้า 学习)
- 哥哥在书房里看书。(วางหน้า 看)
- 水仙花摆在窗台上。(วางหลัง 摆)
- 把车开到停车场那儿。(วางหลัง 开)
- 把这些椅子搬到外边去。(วางหลัง 搬)
ในทำนองเดียวกัน เมื่อใช้กับสถานที่ 在 +(สถานที่)และ 到 +(สถานที่) โดยทั่วไป บุพบท 2 คำนี้ ไม่สามารถใช้แทนกันได้ เพราะทำให้ความหมายของประโยคเปลี่ยนไป เช่น
- 妈妈在超市买东西。(ในขณะที่พูด คุณแม่อยู่ที่ 超市)
- 妈妈到超市买东西。(ก่อนหน้านี้อยู่ที่สถานที่อื่น ไม่ได้อยู่ที่ 超市 มาแต่เดิม)
นอกจากนั้น เรายังสามารถใช้ 到 +(สภาพ, สภาวะ, คุณสมบัติ ฯลฯ)ได้ด้วย เช่น
- 她烧到39度了。
- 他学到初级二汉语班了。
3. 在 กับ 于
- 在/于 +(เวลา, สถานที่, ทิศทาง, ตำแหน่ง เป็นต้น)
ทั้งนี้ 于 มีความหมายเหมือน 在 แต่ 于 เป็นภาษาโบราณ และนิยมใช้ในภาษาเขียนมากกว่า ส่วน 在 ใช้ได้ทั้งในภาษาพูด และภาษาเขียน
การใช้ 于+(เวลา)ปกติจะทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง (状语)วางหน้าภาคแสดง (谓语) เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 在/于 +(เวลา)+ 谓语(动词)
ตัวอย่างประโยค เช่น
- 晚会在/于下午六点开始。(วางหน้า 开始)
- 他将在/于明年出国留学。(วางหน้า 出国留学)
เราไม่นิยมใช้ 于 +(สถานที่)วางหน้าภาคแสดง(谓语)ทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง (状语)ส่วนใหญ่เรามักจะใช้ 在 +(สถานที่)แทน (วางหน้าภาคแสดง(谓语)) มากกว่า
ถ้าเราต้องการใช้ 于 +(สถานที่) จะต้องวางหลังภาคแสดง (谓语) คือทำหน้าที่เป็นบทเสริมภาคแสดง (补语)เท่านั้น และจำกัดเฉพาะกับคำกริยาที่เป็นคำพยางค์เดียวเป็นส่วนใหญ่
เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 谓语(单音节动词)+ 于 +(สถานที่)
คำกริยาพยางค์เดียวที่ใช้กับ于 +(สถานที่)ได้ เช่น
- 生于/死于/位于/出于/产于/用于/源于/และ 毕业于 เป็นต้น
เฉพาะ 生于 และ 死于 เท่านั้นที่ใช้ 生在 และ 死在 แทนได้ นอกนั้นใช้ได้เฉพาะ 于
ตัวอย่างเช่น
- 这座大楼建于2000年。(เวลา)
- 我毕业于1999年。(เวลา)
- 我生于曼谷。(สถานที่)
- 清迈位于泰国北部。(สถานที่)
- 这个电冰箱产于欧洲。(สถานที่)
- 他毕业于北京大学。(สถานที่)
นอกจากนั้น เรายังสามารถใช้ 于 +(ทิศทาง, ลักษณะ, คุณสมบัติ, เป้าหมาย, สาเหตุของกริยา การกระทำ หรือสภาวะต่างๆ ฯลฯ)ได้ด้วย เช่น
- 忙于写论文 (กริยาอาการ)
- 乐于助人 (คุณสมบัติ)
- 天气趋于凉快 (แนวโน้ม/ทิศทางของสภาพอากาศ)
- 经常锻炼身体,有利于将康。(เป้าหมาย)
- 投身于祖国的建设事业。(ทิศทาง, วัตถุประสงค์)
โดย Gunth Lpnm ใน Love Chinese