“一向”、”一直” เป็นคำกริยาวิเศษณ์ (副词) ทั้งคู่ หมายถึง “(เป็นเช่นนี้/ทำเช่นนี้) มาโดยตลอด, แต่ไหนแต่ไร” (从来如此) โดยทั่วไป 2 คำนี้จะไม่ใช้แทนกัน
เมื่อไรควรใช้ “一向” หรือ “一直” มีหลักเกณฑ์ คือให้ดูว่า เรา (ผู้พูด) ต้องการเน้นอะไร และดูว่า ภาคแสดง (谓语) ของประโยคเป็นคำประเภทไหน (เป็นคำกริยาอะไร หรือคำคุณศัพท์) และมีบทขยายภาคแสดง (状语) เป็นคำบอกเวลาหรือไม่
--> ถ้าต้องการเน้น “ความคงที่ไม่เปลี่ยนแปลง” ของ “คุณลักษณะ, คุณสมบัติ, สภาพ, สภาวะ หรือธรรมชาติของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (ที่คงอยู่ในสภาพ, สภาวะนั้น ไม่เปลี่ยนแปลง)” เราจะใช้ “一向” และ 谓语 (ภาคแสดง) ของประโยคที่ใช้ “一向” จึงมักเป็นคำคุณศัพท์ (形容词) หรือคำกริยาที่เป็นนามธรรม (抽象动词)
- 这里的商贸一向很发达。(เน้นสภาพ, สภาวะของประธาน คงที่ ไม่เปลี่ยนแปลง, 发达 เป็นกริยานามธรรม)
- 这个人态度一向很好。(เน้นคุณสมบัติของประธาน คงที่ ไม่เปลี่ยนแปลง, 好 เป็นคำคุณศัพท์)
- 她的表现一向很好。(เน้นคุณสมบัติของประธาน คงที่ ไม่เปลี่ยนแปลง, 好 เป็นคำคุณศัพท์)
- 他一向热情好客。(เน้นคุณสมบัติของประธานคงที่ ไม่เปลี่ยนแปลง, 热情好客 เป็นคำคุณศัพท์)
--> ถ้าต้องการเน้น “ความต่อเนื่อง”, “ไม่ขาดตอน” หรือ “ณ ช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง มี “ความต่อเนื่อง” ของการทำกริยา, การกระทำ หรือเหตุการณ์” เราจะใช้ “一直” โดยส่วนใหญ่ “一直” จะใช้กับคำกริยาที่เห็นเป็นรูปธรรมชัดเจน (具体动词) และมักจะมีคำบอกเวลาเริ่มต้นสิ้นสุด (จะเป็นเวลาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน หรือจากปัจจุบันถึงอนาคตก็ได้) อยู่ด้วย เพื่อแสดงช่วงเวลาของการกระทำ หรือเกิดกริยานั้น (ส่วนประโยคที่ใช้ “一向” ไม่จำเป็นต้องมีคำบอกเวลาเริ่มต้นสิ้นสุด) ตัวอย่างเช่น
- 放假以来，他一直在写论文。(เน้นความต่อเนื่องของการกระทำ, 写 เป็นกริยารูปธรรม, มีคำบอกช่วงเวลา)
- 雨一直下了三天三夜。(เน้นความต่อเนื่องของกริยา, 下 เป็นกริยารูปธรรม, มีคำบอกช่วงเวลา)
- 明天晚上六点见不到你，我会一直等下去的。(เน้นความต่อเนื่องของการกระทำ, 等 กริยาเป็นรูปธรรม, เวลาในอนาคต)
แต่ในบางกรณี ถ้าเราต้องการเน้น “ความต่อเนื่อง” ก็สามารถใช้ “一直” ในประโยคที่คำกริยาเป็นนามธรรม และไม่มีคำบอกเวลาเริ่มต้นสิ้นสุดก็ได้ ตัวอย่างเช่น
- 这里的商贸一直很发达。(เน้นความต่อเนื่อง)
- 她的态度一直很好。(เน้นความต่อเนื่อง)
นอกจากนั้น “一向” ยังใช้เป็นคำนาม (名词) ได้ด้วย กรณีนี้ “一向” จะหมายถึงช่วงเวลาใดเวลาหนึ่งในอดีต หรือช่วงเวลาใกล้ๆ ที่ผ่านมาไม่นาน (ช่วงนี้, ระยะนี้, หมู่นี้) โดยมักจะมีคำว่า “这”、”那” หรือ “前” วางอยู่ข้างหน้า เป็น “那一向”、”前一向” สองคำนี้หมายถึง ช่วงเวลาในอดีต (ผ่านมาค่อนข้างนานแล้ว) ส่วน “这一向” หมายถึงช่วงเวลาในอดีตที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่นาน คำเหล่านี้จะทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง (状语) ในประโยค ตัวอย่างเช่น
- 前一向工作很顺利。
- 你，这一向身体好吗？
คำตรงข้ามของ “一直” คือ 有时（有时候、有的时候）เพราะฉะนั้น ประโยคที่มีคำเหล่านี้ จะใช้ “一直” ร่วมด้วยไม่ได้ (เพราะทำให้ความหมายขัดแย้งกัน)
นอกจากนั้น “一直” ยังสามารถใช้เน้นขอบเขตของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น 从老人一直到小孩 (“一向” ไม่มีวิธีใช้แบบนี้)
ประการสุดท้าย “一直” ยังใช้ในความหมาย “(ไป) ตามทิศทางใดทิศทางหนึ่ง (ไม่เปลี่ยนแปลง)” กรณีนี้ หลัง “一直” มักจะมีคำบอกทิศทาง เช่น 一直往前走、一直往东走 หรือ （一）直走 เป็นต้น
***(ถ้ามีเวลาว่าง) ลองเปรียบเทียบความแตกต่างกับคำว่า “从来” ที่มีความหมายคล้ายๆ กับ “一直”、”一向” แต่มีวิธีใช้ต่างกันดู
โดย Gunth Lpnm ใน Love Chinese
