ภาษาจีนที่คนไทยมักใช้ผิด 常见病句
มีนักศึกษาคนไทยคนหนึ่งเดินเข้าไปในห้องพักอาจารย์เพื่อส่งการบ้านภาษาจีน เมื่ออาจารย์เห็นว่าเป็นเวลาเกือบบ่ายโมงแล้ว จึงทักนักศึกษาด้วยความเอาใจใส่ ว่า “你吃饭了吗？Nǐ chī fàn le ma？เธอทานข้าวมาแล้วหรือยัง”
นักศึกษาตอบอาจารย์ด้วยภาษาจีนว่า
- “我还不吃饭,我要去吃饭了。”
“Wǒ hái bù chī fàn, wǒ yào qù chī fàn le.”
พอพูดเสร็จ ก็ยกมือไหว้พร้อมกล่าวลาอาจารย์และเดินออกจากห้องพักอาจารย์ไป โดยไม่ทันรอให้อาจารย์ถามต่อเพื่อคลี่คลายความสงสัยที่เกิดขึ้นในใจว่า เกิดอะไรขึ้นกับนักศึกษา นักศึกษามีเรื่องกลุ้มใจอะไรถึงทานข้าวไม่ลงหรือไม่ยอมทานข้าว ฯลฯ
ทว่า หลังจากอาจารย์นั่งทบทวนประโยคที่นักศึกษาคนดังกล่าวพูด ในที่สุดก็เข้าใจความหมายที่นักศึกษาต้องการสื่อ คือ‘หนูยังไม่ (ได้) ทานข้าว (แต่) หนูจะไปทานข้าว (เดี๋ยวนี้) แล้วค่ะ’ ซึ่งควรใช้คำว่า没แทนที่คำว่า不จึงเป็นประโยคที่ถูกต้อง คือ
- “我还没吃饭,我要去吃饭了。
Wǒ hái méi chī fàn, wǒ yào qù chī fàn le.”
วิเคราะห์: ข้อความที่นักศึกษาพูดไม่ได้ผิดเรื่องการวางตำแหน่งของคำหรือการเรียบเรียงถ้อยคำแต่อย่างใด แต่ผิดที่การเลือกใช้คำระหว่าง 不และ没จนนำไปสู่ความคลาดเคลื่อนในการสื่อความหมาย ซึ่งผิดไปจากความต้องการของผู้พูด และทำให้อาจารย์ผู้รับสารเกิดความสงสัย
คำว่า不และ没ล้วนเป็นคำวิเศษณ์ที่ใช้วางหน้าคำกริยา บอกปฏิเสธในรูป 不 + v และ 没+ v เช่น ‘不吃 （bù chī），不去（bù qù），不看（bù kàn）……’กับ‘没吃（méi chī），没去（méi qù），没看（méi kàn）……’เป็นต้น
แต่คำว่า 不และ没มีความแตกต่างในแง่การสื่อความหมาย โดยสามารถเปรียบเทียบการใช้ ‘不 + v และ没+ v’ ได้ดังตัวอย่างข้างล่างนี้
不เเปลว่า ไม่ 没เเปลว่า ไม่ได้
不吃 เเปลว่า ไม่กิน 没吃เเปลว่า ไม่ได้กิน
不去 เเปลว่า ไม่ไป 没去เเปลว่า ไม่ได้ไป
不看 เเปลว่า ไม่ดู 没看เเปลว่า ไม่ได้ดู
不吃饭 เเปลว่า ไม่กินข้าว 没吃饭เเปลว่า ไม่ได้กินข้าว
จากความหมาย ‘ไม่ + v’ กับ ‘ไม่ได้+ v’ คงเห็นความแตกต่างระหว่างคำว่า不และ没ได้อย่างชัดเจน โดย不ใช้บอกปฏิเสธโดยเน้นที่เจตนาหรือความตั้งใจของผู้ส่งสารเป็นหลัก เช่น ไม่อยาก ไม่ยอม ไม่ต้องการ ฯลฯ ส่วน 没 ใช้บอกเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่งไม่ได้เกิดขึ้น ณ เวลาที่พูด โดยไม่สื่อความตั้งใจของผู้ส่งสารแต่อย่างใด
ข้อสังเกต: คำว่า 没ย่อมาจาก 没有（méi yǒu）ซึ่งแปลว่า ไม่มี เมื่อใช้ตามลำพังแต่ในขณะที่ใช้ในรูปแบบประโยค没有+ v จะสื่อความหมาย ‘ไม่ได้กระทำสิ่งใด’ เช่นเดียวกับ ‘没+ v’ เช่น 没有吃 （méi yǒu chī ไม่ได้กิน）， 没有去（méi yǒu qù ไม่ได้ไป），没有看（méi yǒu kàn ไม่ได้ดู）เป็นต้นอนึ่ง เพื่อไม่ให้เกิดความสับสนระหว่าง‘ไม่มี’ กับ ‘ไม่ได้’ ขอกล่าวสรุปด้วยการยกตัวอย่างง่ายๆ ดังนี้
没有+Nแปลว่า ‘ไม่มีสิ่งใด’เช่น 我没有书。(Wǒméi yǒu shū.ฉันไม่มีหนังสือ) เป็นต้น
没有+V แปลว่า ‘ไม่ได้กระทำสิ่งใด’เช่น 我没有看书。(Wǒméi yǒu kàn shū. ฉันไม่ได้อ่านหนังสือ) เป็นต้น
อ้างอิงจาก : www.อาศรมสยาม-จีนวิทยา.com
