เมื่อไรควรใช้บุพบท “在/到/於” นอกจากขึ้นกับความหมายของประโยค (หรือสิ่งที่ผู้พูดต้องการสื่อออกไป) แล้ว ยังขึ้นกับความคุ้นเคยในการใช้งานอีกด้วย
เรามาแยกดูบุพบท 3 ตัวนี้ทีละตัวกัน
1.在/到 + (เวลา)
- 在 +(เวลา) — เวลาในที่นี้ หมายถึงเวลาที่เกิดเหตุการณ์ หรือการกระทำกริยานั้นขึ้น
- 到 +(เวลา) — เวลาในที่นี้ หมายถึงเหตุการณ์ หรือกริยาเกิดขึ้นจนถึงเวลาที่ระบุ หรือดำเนินต่อเนื่องจนถึงเวลาใดเวลาหนึ่ง
- 在/到 +(เวลา)เมื่อไว้ในประโยคจะวางหน้าภาคแสดง (謂語)(หรือ 動詞 — คำกริยา)ทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง(狀語)หรือจะวางหลังภาคแสดง (謂語)(หรือ 動詞 — คำกริยา)ทำหน้าที่เป็นบทเสริมท้ายภาคแสดง(補語) ก็ได้
เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 在/到 +(เวลา)+ 謂語(動詞)หรือ
- 謂語(動詞)+ 在/到 +(เวลา)
ทั้งนี้ เมื่อ 在 +(เวลา)วางหลัง 謂語(動詞)ทำหน้าที่เป็น 補語 ของคำกริยา (動詞)ที่อยู่ข้างหน้า มักเป็นคำกริยาที่ไม่เน้น หรือปรากฏกริยาอาการ, การกระทำ หรือการเคลื่อนไหวชัดเจน
ส่วนกรณีของ 到 +(เวลา)วางหลัง 謂語(動詞)ทำหน้าที่เป็น 補語 ของคำกริยา (動詞)ที่อยู่ข้างหน้า มักเป็นคำกริยาที่เน้น หรือปรากฏกริยาอาการ, การกระทำ หรือการเคลื่อนไหวชัดเจน เช่น
- 我們在下周就要期末考試了。(วางหน้า 考試)
- 他在1967年(出)生的。(วางหน้า(出)生)
- 他(出)生在1967年的。(วางหลัง(出)生)
- 他生在秋天。(วางหลัง 生)
- 我把會議安排在明天早上。(วางหลัง 安排)
- 到冬季,天氣比現在更冷。(วางหน้า 比)
- 我們一直幹活干到凌晨兩點才幹完。(วางหลัง 干)
จะเห็นได้ว่า เมื่อใช้กับเวลา 在 +(เวลา)และ 到 +(เวลา) บุพบท 2 คำนี้ ไม่สามารถใช้แทนกันได้ เพราะทำให้ความหมายของประโยคเปลี่ยนไป เช่น
- 把活動安排在明天了。(เดิม 安排 ไว้เวลานี้อยู่แล้ว)
- 把活動安排到明天了。(เดิม 安排 ไว้เวลาอื่น ต่อมาเปลี่ยนเวลาใหม่)
2.在/到 +(สถานที่)
- 在 +(สถานที่)– สถานที่ในที่นี้ หมายถึงสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์ หรือการกระทำกริยานั้นขึ้น
- 到 +(สถานที่) — สถานที่ในที่นี้ หมายถึงเหตุการณ์, การกระทำ หรือกริยาดำเนิน หรือเคลื่อนไหวไปจนถึงสถานที่นั้น
- 在 +(สถานที่)เมื่อไว้ในประโยคจะวางหน้าภาคแสดง (謂語)ทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง(狀語)หรือวางหลังภาคแสดง (謂語)ทำหน้าที่เป็นบทเสริมท้ายภาคแสดง(補語) ก็ได้
- ส่วน 到 +(สถานที่)จะวางหลังภาคแสดง(謂語)(หรือ動詞 — คำกริยา) คือทำหน้าที่เป็น 補語เท่านั้น
เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 在 +(สถานที่)+ 謂語(動詞)หรือ
- 謂語(動詞)+ 在/到 +(สถานที่)
มาดูตัวอย่างประโยคกัน
- 媽媽不工作,在家做家務。(วางหน้า 做)
- 他在北京學習漢語。(วางหน้า 學習)
- 哥哥在書房裡看書。(วางหน้า 看)
- 水仙花擺在窗台上。(วางหลัง 擺)
- 把車開到停車場那兒。(วางหลัง 開)
- 把這些椅子搬到外邊去。(วางหลัง 搬)
ในทำนองเดียวกัน เมื่อใช้กับสถานที่ 在 +(สถานที่)และ 到 +(สถานที่) โดยทั่วไป บุพบท 2 คำนี้ ไม่สามารถใช้แทนกันได้ เพราะทำให้ความหมายของประโยคเปลี่ยนไป เช่น
- 媽媽在超市買東西。(ในขณะที่พูด คุณแม่อยู่ที่ 超市)
- 媽媽到超市買東西。(ก่อนหน้านี้อยู่ที่สถานที่อื่น ไม่ได้อยู่ที่ 超市 มาแต่เดิม)
นอกจากนั้น เรายังสามารถใช้ 到 +(สภาพ, สภาวะ, คุณสมบัติ ฯลฯ)ได้ด้วย เช่น
- 她燒到39度了。
- 他學到初級二漢語班了。
3. 在 กับ 於
- 在/於 +(เวลา, สถานที่, ทิศทาง, ตำแหน่ง เป็นต้น)
ทั้งนี้ 於 มีความหมายเหมือน 在 แต่ 於 เป็นภาษาโบราณ และนิยมใช้ในภาษาเขียนมากกว่า ส่วน 在 ใช้ได้ทั้งในภาษาพูด และภาษาเขียน
การใช้ 於+(เวลา)ปกติจะทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง (狀語)วางหน้าภาคแสดง (謂語) เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 在/於 +(เวลา)+ 謂語(動詞)
ตัวอย่างประโยค เช่น
- 晚會在/於下午六點開始。(วางหน้า 開始)
- 他將在/於明年出國留學。(วางหน้า 出國留學)
เราไม่นิยมใช้ 於 +(สถานที่)วางหน้าภาคแสดง(謂語)ทำหน้าที่เป็นบทขยายภาคแสดง (狀語)ส่วนใหญ่เรามักจะใช้ 在 +(สถานที่)แทน (วางหน้าภาคแสดง(謂語)) มากกว่า
ถ้าเราต้องการใช้ 於 +(สถานที่) จะต้องวางหลังภาคแสดง (謂語) คือทำหน้าที่เป็นบทเสริมภาคแสดง (補語)เท่านั้น และจำกัดเฉพาะกับคำกริยาที่เป็นคำพยางค์เดียวเป็นส่วนใหญ่
เขียนเป็นรูปโครงสร้างให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ คือ
- 謂語(單音節動詞)+ 於 +(สถานที่)
คำกริยาพยางค์เดียวที่ใช้กับ於 +(สถานที่)ได้ เช่น
- 生於/死於/位於/出於/產於/用於/源於/และ 畢業於 เป็นต้น
เฉพาะ 生於 และ 死於 เท่านั้นที่ใช้ 生在 และ 死在 แทนได้ นอกนั้นใช้ได้เฉพาะ 於
ตัวอย่างเช่น
- 這座大樓建於2000年。(เวลา)
- 我畢業於1999年。(เวลา)
- 我生於曼谷。(สถานที่)
- 清邁位於泰國北部。(สถานที่)
- 這個電冰箱產於歐洲。(สถานที่)
- 他畢業於北京大學。(สถานที่)
นอกจากนั้น เรายังสามารถใช้ 於 +(ทิศทาง, ลักษณะ, คุณสมบัติ, เป้าหมาย, สาเหตุของกริยา การกระทำ หรือสภาวะต่างๆ ฯลฯ)ได้ด้วย เช่น
- 忙於寫論文 (กริยาอาการ)
- 樂於助人 (คุณสมบัติ)
- 天氣趨於涼快 (แนวโน้ม/ทิศทางของสภาพอากาศ)
- 經常鍛煉身體,有利於將康。(เป้าหมาย)
- 投身於祖國的建設事業。(ทิศทาง, วัตถุประสงค์)
โดย Gunth Lpnm ใน Love Chinese
*มุมพักผ่อน ท่องเที่ยวกับ YOUTUBE ช่อง "ปล่อยใจเที่ยว ทั่วแดนดิน"